การแสดงผลงาน
การแสดงผลงานเป็นการเสนอผลงานที่ได้ศึกษาค้นคว้าสำเร็จลงแล้วให้ผู้อื่นได้รับรู้และเข้าใจ
อาจทำในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การจัดนิทรรศการ
ซึ่งเป็นการจัดแสดงให้ผู้อื่นทราบถึงกระบวนการและขั้นตอนต่าง ๆ ของการศึกษาค้นคว้า
อาจมีอุปกรณ์ และเครื่องมือหรือภาพและแผนภูมิประกอบคำบรรยาย
อาจมีหรือไม่มีการสาธิตประกอบด้วยก็ได้ หรืออาจจัดแสดงในรูปแบบอื่น ๆ
เช่นการรายงานปากเปล่าก็ได้
การแสดงผลงานการทำโครงงานวิทยาศาสตร์นี้ อาจจัดได้หลายระดับ เช่น
- การจัดเสนอผลงานภายในชั้นเรียน
- การแสดงนิทรรศการภายในโรงเรียนเป็นการภายใน
- การจัดนิทรรศการในงานประจำปีของโรงเรียน
- การส่งผลงานเข้าร่วมในงานแสดงหรือประกวดภายนอกโรงเรียน
ในระดับต่าง ๆ เช่น กลุ่มโรงเรียน
ระดับจังหวัด ระดับเขตการศึกษา
และระดับชาติ เป็นต้น
การแสดงผลงานในลักษณะที่มีการจัดแสดง
ขั้นจำเป็นอย่างยิ่งสิ่งที่ต้องเขียนโปสเตอร์ติดแสดงโครงงาน
ข้อความที่สำคัญที่จะต้องเขียน คือ
- ชื่อโครงงาน
- ชื่อผู้ทำโครงงาน
- ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา
- ชื่อสถานศึกษา
- คำอธิบายย่อ ๆ
ถึงมูลเหตุจูงใจในการทำโครงงานและความสำคัญของโครงงาน
- จุดมุ่งหมาย
- วิธีการดำเนินงาน อธิบายเป็นข้อ ๆ
โดยย่อ หรืออาจแสดงเป็นภาพแสดงขั้นตอนดำเนินการประกอบด้วย
-
ผลการศึกษา ควรเสนอเฉพาะข้อมูลเด่น
ๆ อาจมีภาพประกอบด้วย
- สรุปผล
นอกจากนั้น
ยังต้องจัดอุปกรณ์แสดงหรือสาธิตผลที่ได้จากการศึกษาด้วยการเสนอผลงานในลักษณะของการจัดแสดงนั้น
ควรคำนึงถึงสิ่งต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- ความปลอดภัยของการแสดง
- ความเหมาะสมของพื้นที่ที่จัดแสดง
- คำอธิบายที่เขียนแสดงนั้น
ควรเน้นเฉพาะประเด็นต่าง ๆ ข้อความกะทัดรัด ชัดเจนและเข้าใจง่าย
- นาดตัวอักษรต้องมีขนาดใหญ่
ผู้ชมสามารถอ่านได้ในระยะ 2 เมตร
คือตัวอักษรที่เป็นชื่อเรื่อง ควรมีขนาดความสูงประมาณ 5 เซนติเมตร
หัวข้อย่อย ขนาดความสูงประมาณ 2 เซนติเมตร และข้อความอื่น ๆ
ขนาดความสูงประมาณ 1.5 เซนติเมตร
- ดึงดูดความสนใจของผู้ชม
โดยใช้สีที่สดใสคือ สีตัวอักษรต้องเด่นชัด
และข้อความที่เป็นจุดเน้นที่สำคัญควรใช้สีที่สดใส
- ใช้ตาราง และรูปภาพประกอบ โดยจัดวางอย่างเหมาะสม
- สิ่งที่แสดงทุกอย่างต้องถูกต้อง
ไม่มีการสะกดคำหรืออธิบายหลักการผิด
- ในกรณีที่เป็นโครงงานประเภทสิ่งประดิษฐ์
สิ่งประดิษฐ์ที่นำมาแสดงประกอบนั้น ต้องอยู่ในสภาพที่ใช้งานได้อย่างสมบูรณ์
สำหรับการเสนอผลงานในรูปแบบของการรายงานปากเปล่าในที่ประชุมนั้น
ควรมีการใช้สื่อประเภทโสตทัศนูปกรณ์ ประกอบการรายงานด้วย เช่น แผ่นโปร่งใส
หรือสไลด์ เป็นต้น
ส่วนข้อความที่จะเขียนลงบนแผ่นโปร่งใสนั้น ก็เป็นข้อความเช่นเดียวกับที่เขียนโปสเตอร์ดังที่กล่าวข้างต้น
การรายงานปากเปล่า ไม่ว่าจะเป็นการรายงานปากเปล่า ที่เป็นการอธิบายด้วยคำพูดประกอบกับการจัดแสดงโครงงาน
หรือการรายงานปากเปล่าต่อที่ประชุมก็ตาม ควรคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้
- ต้องทำความเข้าใจในเรื่องที่จะอธิบายเป็นอย่างดี
- ต้องคำนึงถึงความเหมาะสมของการใช้ภาษาให้เหมาะสมกับระดับผู้ฟัง
- รายงานตรงไปตรงมาไม่อ้อมค้อมหลีกเลี่ยงการอ่านรายงานแต่อาจดูหัวข้อสำคัญ
ๆ ไว้เพื่อช่วยให้การรายงานเป็นขั้นตอน และควรชี้จุดเน้นหรือประเด็นที่สำคัญ ๆ ของโครงงานประกอบคำอธิบาย
- อย่าท่องจำรายงาน เพราะจะทำให้ดูไม่เป็นธรรมชาติ
- ขณะรายงานต้องมองตรงไปยังผู้ฟัง
- ควรรายงานให้เสร็จในระยะเวลาที่กำหนด
- เมื่อรายงานเสร็จควรเปิดโอกาสให้ผู้ฟังได้ซักถาม
- การตอบคำถามควรตอบให้ตรงประเด็นที่ถามอย่างตรงไปตรงมา
ไม่จำเป็นกล่าวถึงสิ่งที่ไม่ได้ถาม
-
หากติดขัดในการตอบ
อย่าเสแสร้งหรือกลบเกลื่อน ควรยอมรับแต่โดยดี
การเตรียมการก่อนการเสนอผลงานนั้น
นักเรียน ควรซักซ้อมการอธิบายปากเปล่า
รวมทั้งการซักซ้อมการตอบคำถาม ทั้งนี้เพื่อให้นักเรียนเกิดความมั่นใจ
ส่วนประกอบของแผงโครงงาน
ส่วน ก1 ขนาด 60 X 60
เซนติเมตร ประกอบด้วยหัวข้อดังนี้
1. ชื่อสถานศึกษา
2. ชื่อผู้จัดทำโครงงาน
3. บทคัดย่อ
ส่วน ข ขนาด 120 X 60 เซนติเมตร ประกอบด้วยหัวข้อดังนี้
1. ชื่อโครงงาน 2. ที่มาและความสำคัญ
3. ขอบเขตการศึกษา 4. จุดมุ่งหมายการศึกษา
5. สมมติฐาน 6. วัสดุอุปกรณ์
7. วิธีการทดลอง
ส่วน ก2 ขนาด 60 X 60 เซนติเมตร ประกอบด้วยหัวข้อดังนี้
1. ผลการทดลอง 2. สรุปและอภิปรายผลการทดลอง
3. ข้อเสนอแนะ 4.
เอกสารอ้างอิง
เทคนิคการรายงานผลงานโครงงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
การรายงานผลงานโครงงานวิทยาศาสตร์ นักเรียนผู้ทำโครงงานจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องที่ทำเป็นอย่างดี
ส่วนหนึ่งเกิดจากประสบการณ์ที่ได้ปฏิบัติจริงด้วยตัวเอง
อีกส่วนหนึ่งคืออาจารย์ที่ปรึกษาจะต้องเอาใจใส่
แนะนำให้นักเรียนได้ฝึกซ้อมการรายงานจนคล่องเป็นธรรมชาติ พอสรุปเป็นขั้น ๆ
ได้ดังนี้
1.
หัวหน้ากลุ่มผู้ทำโครงงานแนะนำสมาชิกภายในกลุ่มพร้อมทำความเคารพ
2.
แบ่งหัวข้อให้ทุกคนในกลุ่มได้รายงาน
-
การรายงานต้องมีน้ำเสียงน่าฟัง
เสียงดังชัดเจน
-
มีอุปกรณ์ช่วยชี้หัวข้อ
บนแผงโครงงาน ไม่อ่านเนื้อหาบนแผงโครงงาน
-
หยิบอุปกรณ์ประกอบแผง
เพื่อประกอบการรายงานอย่างคล่องแคล่ว
3.
เมื่อรายงานจบแล้วเปิดโอกาสให้กรรมการซักถามและพร้อมที่จะตอบคำถามอย่างมั่นใจ
กรณีที่กรรมการซักถามลึกลงไปมากกว่าที่ได้ปฏิบัติจริง
ให้ชี้แจงกรรมการตามความเป็นจริงว่า ยังไม่ได้ปฏิบัติและอาจจะรับไปปฏิบัติต่อไป
4.
มีเอกสารย่อ หรือผลงานแจก
หรือกรณีชิมได้มีให้ชิมด้วย จะช่วยให้ผลงานเป็นที่สนใจของผู้ชมโดยทั่วไปมากยิ่งขึ้น
5.
เมื่อกรรมการหรือผู้ชม เสร็จสิ้นการตรวจหรือการชมแล้ว
นักเรียนในกลุ่มกล่าวขอบคุณและแสดงความเคารพ
